Het begin
Het idee ontstond bij een paar boeren. Meer natuur tussen de akkers, meer diversiteit in de bermen, meer kleur aan de weg en een meer natuurlijke leefomgeving voor mens en dier. Niet maaien maar zaaien! En wat nou als de hele straat, de andere boeren en de ‘burgers’, ook mee zouden doen? Het initiatief Bloeiende Zwijnsweg ontstond. Een mooie samenwerking voor meer biodiversiteit aan de weg: een robuust natuurrijk ‘lint’ in het landschap van bloeiende, insectenrijke bermen en diverse berm- en singelbeplantingen.
Er werden plannen gemaakt voor zowel de korte als voor de lange termijn. De eerste stap was het goed laten adviseren door een deskundige ecoloog: ‘Maatregelen zijn des te effectiever (en passender) richting biodiversiteitsbevordering naarmate ze een meer permanent karakter hebben en naarmate meer variatie gecreëerd kan worden’. Op basis daarvan zijn er 9 doelen geformuleerd die onder twee hoofdtakken kunnen worden samengevat: het verspreiden van planten (duurzaam maai&zaai beleid) en het verspreiden van kennis (bewustwording). Sinds 2019 is daar actief een start meegemaakt.
PLANTEN
Bomen/struweel langs kavelranden
Een belangrijk onderdeel van biodiversiteitsherstel aan de Zwijnsweg is het planten van bomen en struiken langs de akkers. Dergelijke flora heeft een positieve invloed op de insectenstand en is voor veel soorten vooral van waarde in combinatie met aangrenzend struweel voor nestgelegenheid en dekking.
Bloemenranden op zichtlocaties
De meest ‘zichtbare’ stukjes van het land of erf van de deelnemende bewoners worden ingezaaid met bloemenmengsels die ook voor vogelakkers worden gebruikt. Deze mengsels geven veel en lang bloei. Zo genieten boeren en burgers samen van biodiversiteit en een kleurrijke omgeving.
Gratis plantmateriaal om adviezen uit te voeren
We vinden het belangrijk dat de bewoners daadwerkelijk aan de slag kunnen gaan met biodiversiteitsherstel en dat financiën daarbij geen belemmering zijn.
Maaibeheer van de oostberm
We werken aan centraal aangestuurd (maai- en afvoer)beheer van de oostberm. Dit project loopt al wat langer, de berm is al redelijk kleurrijk en we ontdekken steeds meer nieuwe soorten.
Opnieuw beplanten van de westberm
We zijn in overleg met de gemeente om de westberm (gedeeltelijk) opnieuw te kunnen beplanten. Helaas is een groot deel van de flora weggevallen door essentaksterfte, maar dit biedt ook weer nieuwe ruimte voor slimme en diverse herbeplanting.
Sloottaluds en akkerranden biodivers inrichten én beheren.
Verschillende boeren hebben zich aangemeld en gaan samen aan de slag om sloottaluds en akkerranden middels een beheer van maximaal 2x per jaar maaien en het maaisel afvoeren op een natuurlijke manier biodiverser te maken. We zijn hierbij geïnspireerd door het gedachtegoed van Professor Zonderwijk, die in de jaren ‘70 diverse overheden adviseerde om een verschralend beheer toe te passen. Dit had de volgende doelen: lagere kosten en een grotere diversiteit aan flora en daardoor ook aan fauna. We beschouwen dit onderdeel vanwege de bijdrage aan groene dooradering van het landschap als een zwaartepunt van al onze plannen. Ook zien we dit als het meest ingrijpende onderdeel, aangezien het invloed heeft op de bedrijfsvoering van de betrokken boeren.
KENNIS
Erfadvies aan bewoners
Door het geven van erfbeplantingsadvies aan de bewoners van de Zwijnsweg gaat het thema biodiversiteit en het herstel daarvan nog meer leven in onze omgeving. De bewoners krijgen door een expert van Landschapsbeheer Flevoland advies over welke plant- en bloemsoorten ze het best kunnen planten op hun erf.
(buurt)Bijeenkomsten rondom biodiversiteit
Om alle buren, zowel boeren als burgers, bij het project te betrekken liggen er meerdere groepsactiviteiten op de plank. De activiteiten zijn erop gericht om buurtbewoners – jong en oud – enthousiast te maken én concreet actie te laten ondernemen. Afgelopen twee jaar zijn er in de lente door ons zelf samengestelde bouwpakketten voor nestkastjes rondgebracht in de buurt. Een groepsactiviteit – de vogelhuisjes samen in elkaar knutselen – was door corona niet mogelijk, maar de verschillende vogelsoorten aan de weg hebben nu wel de nestkasjes voor het uitkiezen doordat elk gezin er meerdere heeft opgehangen, in de tuin of aan de weg. Ook kijken we naar mogelijkheden om insectenhotels te maken.
Twee keer per jaar, in de lente en eind zomer, wordt er een vegetatieopname van de berm gedaan door een bioloog. Deze biodiversiteitstelling vind plaats met publiek: bewoners van de weg en geïnteresseerden van buitenaf.
Een aantal keer per jaar worden bewoners uitgenodigd om gezamenlijk afval uit de berm te rapen. Het is gevaarlijk voor de dieren die het hooi eten, en bovendien slecht voor het milieu. Samen gaat het sneller, is het gezelliger en motiveren we elkaar. Ook wordt er gevraagd van bewoners om het giftige plantje Jacobskruiskruid te spotten, deze mag niet in het hooi terecht komen en moet worden verwijderd.
Elk jaar na het maaien worden gezamenlijk de hooibalen binnengehaald en voor een vriendelijk prijsje verkocht, wat daarna traditioneel gevierd wordt met het jaarlijkse oogstfeest voor de buurt.
Educatie
Excursies met groepen, bijvoorbeeld schoolklassen, konden afgelopen tijd niet in verband met corona, maar kunnen nu weer ingepland worden. Via onze website kunnen we informatie geven over ons werk voor biodiversiteitsherstel, via onze social media pagina’s kunnen mensen de voortgang volgen. Er zijn ideeën om in de toekomst fietsers en andere voorbijgangers door middel van bordjes of QR-codes van informatie te voorzien.